• آداب و رسوم

    اعتقادات مذهبی:

          مردم شهرستان رشتخوار تماما مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند، تعهد و علایق و اعتقادات مذهبی بالای این مردم در طول تاریخ به عنوان یک شاخص مهم فرهنگی مطرح بوده است. امروزه نیز اعتقادات مذهبی و پایبندی مردم به فرایض باعث گردیده چهره‌ی شهرستان مذهبی باشد و بیش از 140 مسجد و حسینیه و مراکز مذهبی و انجام مراسم مذهبی به مناسبت های خاص، از جلوه های اعتقادات دینی مردمان این سامان است.


    آداب و رسوم:

         اعیاد، جشن ها، آداب و رسوم ملی و میهنی و سنت‌های رایج در بین اقوام ایرانی که از قرون و اعصار گذشته متداول بوده ریشه در ارزش‌ها و اصالت‌هایی دارد که موجب وحدت اقوام و جاودانگی فرهنگ غنی و باستانی ما ایرانیان دارد.


    اخلاق و عادت ها:

         در اعیاد باستانی و مناسبت های مختلف قومی، روزها و شب هایی که بصورت نمادین مانند: عید نوروز، شب چله، چهارشنبه سوری و... که به یادگار مانده است، با مهر و محبت، صلح و صفا، پاکی، صداقت، مروت، انسانیت، مهمان نوازی و نوع دوستی، ترحم، عشق و امید و همه خوبی‌ها و زیبایی‌های انسانی را که در سرشت اجداد و نیاکان آنان خداوند گذاشته است به هم نوعان و خویشان خود عرضه می دارند.


    اعیاد و جشن ها:

         شب چله یا شب یلدا در بین اقوام ایرانی با شور و نشاط و علاقه‌ی خاصی برگزار می شود. در شهرستان رشتخوار آنچه از گذشته به صورت سنتی رایج بوده، در این شب پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها و فرزندان و نوادگان در کنار هم شاهد برگزاری شب به‌یادماندنی هستند. در این شب انواع میوه‌هایی را که معمولا برای شب چله آماده شده بود مانند هندوانه، انار، به، سیب، مرکبات و...، انواع خشکبار مانند پسته، بادام، گردو، فندق و انواع دانه‌های روغنی پخته شده نیز میوه‌های خشک شده مانند انجیر، توت، مویز، کشمش، خرما و... انواع شیرینی‌های محلی رایج به چشم می خورد. در بین مردم رشتخوار مقدمات فراهم شدن شب چله از دیر باز با عشق و علاقه خاصی رایج داشته و سعی تمام و کمال می شده که حتی‌المقدور از انواع میوه هایی که محصول کاشت و برداشت مناطق بومی است استفاده شد ولی هندوانه در بین میوه ها از اولویت خاصی برخوردار است و در بین تمام خانواده ها رواج عام داشته و خواهد داشت چله نشینی بدون هندوانه امکان ندارد حتی اگر خانواده ی بضاعت مالی در تهیه ی دیگر میوه ها و اقلام خواراکی رو نداشته باشد از هندوانه مخصوص شب چله نمی گذرد ودر باور عموم مردمان رشتخوار هندوانه ی شب چله حکم هفت سین عید نوروز را داشت. از مهم ترین شاخصه مراسم و اعیاد مردم رشتخوار، نقش با اهمیت گیاهان، حبوبات، میوه ها و محصولاتی طی نتیجه ی زحمات کشاورزان منطقه است در سفره های اعیاد ملی آن ها کاملا هویدا است و جنبه تقدس داشته است.
         معمولاً در شب یلدا در شهرستان رشتخوار، مراسم خاستگاری بین اقوام صورت می گیرد و موجبات پیوند بیشتری سبب می شود و اجازه ی این خویشاوندی جدید و وصلت با حضور فرد بزرگ خانواده عشق و امید دلگرمی بیشتری را بین دو جوان به ارمغان می آورد در این شب دید و بازدید از بزرگترها، اقوام، بستگان، همسایگان، عیادت بیماران و سالمندان بیشتر معمول است همچنین در گذشته افرادی که از تمکن مالی بیشتری برخوردار بودند هیچگاه از کمک و فرستادن هدایا مانند پوشاک و میوه ها برای افراد مستمند مضائقه نداشتند و در این شب و دیگر شب‌های طولانی زمستان پیران روشن ضمیر برای سال آینده و سال‌های آینده دعا می کردند و از خداوند یکتا زمستانی سفید از برف و بهاری بارانی و سبز، تابستانی خزانی با برکت و عاقبت به خیری برای پیرو جوان و کودک و همه و همه آرزو می کردند. این رسم نیز قرن‌ها در بین ما ایرانیان و مردمان این منطقه رایج بوده است و می باشد. اما در این میان قصه های شیوا و داستان‌ها و حکایت‌های جالبی که توسط پدر بزرگ یا مادر بزرگ گفته می شود بر زیبایی معنویات و رونق این شب می افزاید. گاهی فردی ک در آن جمع از سواد بیشری برخوردار می باشد با خواندن داستان‌هایی از (شاهنامه، لیلی مجنون، هفت پیکر نظامی، شیرویه نامدار، سبز پری، حسن کرد شبستری و دیگر داستان‌های مشهور) بر گرمی محفل می افزاید، همچنین در این شب ترانه‌ها و فریادهای محلی توام با موسیقی تار و نی نیز رایج بود و تهیه‌ی نوعی بستنی پر حجم و شیرین به نام کف که هنوز رایج است از سنت های مرمان این منطقه در این شب است.


    چهارشنبه سوری:

          در چهارشنبه آخر هر سال مردم شادی می کنند و جشن و سرود بر پا می دارند و آداب و مراسم ویژه‌ای را انجام می دهند که از هر لحاظ در انگیز و زیبا می‌باشد در این روز مردم در شهر، روستاها، کوچه و محله‌ها و حیاط خانه‌ها آتش می‌افزوزند و به خواندن شعرهای شیرین و با گرفتن فال، پلیدی و بدبختی را از خود دور می سازند و برای خود، خوشبختی و تندرستی آرزو می کنند.


    عید نوروز:

         نوروز بزرگ‌ترین و کهن‌ترین عین مردم ایران یادگار چندین هزار ساله ایران باستان می باشد. در شهرستان رشتخوار مردم با آداب و رسوم نوروز پایبند و علاقه‌مند می باشند. از چند روز به عید مانده همه در اندیشه ی تهیه لباس می باشند، خانه تکانی می کنند و جامه‌ی نو می پوشند، فرش ها رو می تکانند و در و پنجره را پاک می کنند و نزدیک به تحویل سال سفره هفت سین می چینند و لباس نو می پوشند، اسپند دود می کنند، تخم مرغ می پزند و رنگ می کنند و در هنگام لحظه ی سال تحویل، دور سفره ی هفت سین می نشینند و همین که سال تحویل شد، به هم تبریک می گویند و یکدیگر را می بوسند و شماری دعای عید می خوانند. روز نخست عید، بزرگ خانواده در خانه می نشیند و همه به دیدن او می رود و نوروز را تبریک گفته و دستش رو می بوسد و او هم به هریک از دیدار کننده گان عیدی می دهد.


    مراسم چراغ برات:

         یکی دیگر از سنت های پسندیده ی مردم مراسمی است که در روزهای سیزدهم و چهاردهم این ماه انجام می شود در این دو روز مردم دسته دسته از پیر و جوان، خرد و کلان به مزار رفتگان خویش می روند و با پهن کردن سجاده ای و چیدن نذورات و پخش آن و خواندن فاتحه، برای اموات طلب مغفرت می نمایند. تا اینکه در شب پانزدهم چراغی از پنبه آغشته به روغن را نزدیک غروب روشن می کنند قبل از اینکه لامپ های برق روشن شود پنبه خاموش می شود و به اصطلاح مردم چراغ تموم شده است.


    پخت نان های محلی:

         پخت نان سنتی در شهرستان رشتخوار صرفا یک فعالیت مجرد به منظور تهیه نان و قوت غالب مردم منطقه نبوده، بلکه همراه با آداب و رسوم خاصی بوده که بصورت یک فعالیت مشارکتی و تجمعی با همراهی فامیل یا همسایه ها انجام می گرفته است. 
         در هنگام نیاز و تصمیم گرفتن به پخت نان با هماهنگی با فامیل یا همسایه در یک روز مناسب اقدام به پخت نان می نمودند. همسایه ها یا اقوام در یک خانه گرد هم آمده و در تهیه نان به صاحب خانه کمک می نمودند. در کنار پخت نان هر نفر به فعالیت هایی چون بافتنی، ریسندگی، کشیدن قلیان و ... نیز مشغول می شده بصورتی که حتی ذبح گوسفند نیز اغلب در روز پخت نان صورت می گرفته است. این مشارکت جمعی در پخت نان خود منجر به اتفاقات خوبی می شده است. منجمله با خبر شدن از اوضاع همدیگر، رفع کدورت ها، ازدواج ها، تصمیم به انجام برنامه های دیگر و ... در همین روز اتفاق می افتاده است. این دورهمی فامیلی یا همسایگی خود بخش مهمی از فرهنگ عامه مردم بوده که علاوه در هنگام نان پختن در تمامی فعالیت های جمعی دیگر نیز این چنین بوده است. و هم اکنون نیز کم و بیش این رسم در تمام منطقه وجود دارد.


     
       
    پخت نان کاجیره

          یکی از نان‌های محلی این منطقه نان سنتی گل کاجیره است که فقط مختص همین منطقه است و منطقه دیگر چنین نانی یافت نمی شود. مواد به کار رفته در این نان شامل سیاه‌دانه، روغن محلی، بادیون، کنجد و گل کاجیره می باشد، همه این مواد را از قبل با هم ترکیب می کنند و مدت 10دقیقه منتظر می‌مانند تا خوب خیس شود و بعد از اینکه خوب نم زد آن را روی نان می مالند. لازم به ذکر است تمام موادی که در نان گل کاجیره استفاده می شود خاصیت درمانی دارد و برای سوء هاضمه، دردهای معده، نفخ شکم، پادرد و شکم درد مفید می‌باشد چرا که تمام مواد به کار رفته در آن به صورت کاملا طبیعی از دامن طبیعت جمع‌آوری می شود و هیچ‌گونه ماده صنعتی در آن استفاده نمی شود. این نان به دو صورت لواش و تافتون تولید می شود و معمولا چانه نان لواش 350گرم و تافتون 500گرم می‌باشد ضخامت نان تافتون 2سانتی‌متر و قطر آن 25 الی 30سانتی‌متر می باشد و طول نان پنجه‌کش 50 الی 60سانتی‌متر می باشد مقدار استفاده گل کاجیره برای هر نان مقدار 10 الی 15گرم می‌باشد.

    غذاهای محلی رشتخوار: اشکنه گوجه، چینگیلی، اشنکه رب انار، اشکنه سیب زمینی، توگی و بلغور شیر
     
         
    موزه مردم شناسی

         
    مراسم شب چله

         
    سفره هفت سین

     

     

سایر شهرستان ها
ورود به پنل
تمامی حقوق این پورتال متعلق است به اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی مجری پورتال : شرکت داده پردازی پویان ابتکار شرق